ေလျဖတ္မည့္ ေရွးေျပးလကၡဏာမ်ားႏွင့္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္နည္း (၃)သြယ္

ေလျဖတ္ျခင္း (Stroke) အေနာက္တိုင္း ေဆးပညာအေခၚအားျဖင့္ (Paralysis) ေခၚ
ေရာဂါသည္ ျမန္မာျပည္တြင္သာမက ကမၻာႏွင့္အ၀ွမ္းတြင္ အျဖစ္အမ်ားဆံုးေသာ
ေရာဂါတစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ျဖစ္ပြားလွ်င္ ခႏၶာကိုယ္တစ္ျခမ္းလံုး
မလႈပ္ရွားႏိုင္ေတာ့ဘဲ အခ်ိဳတြင္ စကားမေျပာႏိုင္၊ အစာမမ်ိဳႏိုင္ျခင္းႏွင့္
အသိဥာဏ္ခ်ိဳ႕ယြင္းျခင္းအထိ ျဖစ္ႏုိင္သျဖင့္ ဘ၀ဆံုးရေသာ
ေရာဂါအမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။
ထို႔အျပင္ ေလျဖတ္ခံရၿပီးလွ်င္လည္း အေကာင္းပကတိ ျပန္ျဖစ္သူနည္းပါးၿပီး
အခ်ိန္ကာလလည္း ၾကာျမင့္စြာ ကုသရသျဖင့္ လူနာေရာ၊ လူနာရွင္မ်ားအဖို႔ပါ
ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ ကုသရသည့္ တာ၀န္၀တၱရားႀကီးမားၿပီး ေငြကုန္၊ အခ်ိန္ကုန္
ဒုကၡမ်ိဳးစံု မိသားစုလိုက္ ေရာက္ရေသာ ေရာဂါဆိုးႀကီးျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ မည္သည့္ေရာဂါမဆို “ျဖစ္မွကုသျခင္းထက္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္းက
အေကာင္းဆံုး ျဖစ္သည္” ဟူေသာစကားအတိုင္း လက္ေတြ႕ ေလ့လာေတြ႕ရိွခ်က္မ်ားအေပၚ
အေျခခံ၍ ေလျဖတ္ျခင္းေ၀ဒနာျဖစ္မည့္ ႀကိဳတင္နိမိတ္၊ ေရွ႕ေျပးလကၡဏာမ်ားကို
သိရိွရန္ႏွင့္ ၎လကၡဏာမ်ားျပလာလွ်င္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ရန္နည္းလမ္းမ်ားကိ

ု
စာတမ္းျပဳစု တင္ျပလိုက္ရ ပါသည္။


သင္ေလျဖတ္ႏိုင္သလား

ေလျဖတ္ျခင္းအေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေတာ္ေတာ္ေလးဖတ္ရႈေလ့လာဖူးလွ်င္
(သို႔မဟုတ္) ပတ္၀န္းက်င္၊ အိမ္နီးခ်င္းသိကၽြမ္းသူတစ္ဦးဦး
အေကာင္းႀကီးကေန ေလျဖတ္ႏိုင္သလားဟု စိုးရိမ္ေတြးေတာမိမည္မွာ
အမွန္ပင္ျဖစ္ေလသည္။ ကၽြန္ပ္စာေရးသူ ကိုယ္တိုင္လည္း ဤကဲ့သို႔ပင္
မၾကာခဏေတြးမိပါသည္။
အခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ေလျဖတ္ႏိုင္သည့္ လကၡဏာ၊ (ဥပမာ) ေသြးတိုး၊ ႏွလံုး
စသည္တို႕ မရိွသည့္အျပင္ ထံုျခင္း၊ က်င္ျခင္းစသည္မ်ားကို သိပ္ပင္မသိရဘဲ
ေလျဖတ္သြားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ဥပမာေပးပါရေစဗ်ာ။ ထိုသူသည္ အရပ္အေမာင္းကလည္း ေကာင္းသည္။ ငယ္စဥ္က
အားကစားလုပ္ခဲ့သျဖင့္ ကိုယ္ေနဟန္ထားအခ်ိဳးအစားက်သည္မွာ အသက္ (၅၀)
ေက်ာ္သည့္တိုင္ မက်ပါ။ ကားရွိေသာ္လည္း နံနက္တိုင္း လမ္းေလွ်ာက္ထြက္သည္။
တစ္ခါတစ္ရံ ေျပးသည္။ တစ္ပတ္လွ်င္ (၂)ရက္ Golf ကြင္း သြားၿပီး
ေဂါက္႐ိုက္သည့္အျပင္ ေဂါက္႐ိုက္နည္းျပ အဆင့္ထိ ကၽြမ္းက်င္သည္။
တစ္ခါတစ္ရံ သူ႔အိမ္ေရွ႕ျမက္ခင္းျပင္တြင္ ေဂါက္တံကို ေလထဲတြင္လႊဲၿပီး
ေလ့က်င္ေနဟန္မွာ အခ်ိဳးက်လွသျဖင့္ မ်က္စိထဲတြင္ ယေန႔အထိ
ျမင္ေယာင္ေနမိေသးသည္။
ၾကက္ဥေတြ အစားမ်ားသလား၊ အဆီအဆိမ့္ေတြ အစားမ်ားသလား မထင္ႏွင့္၊
ကိုလက္စ္ထေရာႏွင့္ (Cholesterol) အဆီပိုမ်ားအေၾကာင္းကို သူကပင္
ရွင္းျပလိမ့္ဦးမည္။ ေရွာင္လည္း ေရွာင္သည္။
ေတာင္ဆင္းေတာင္တက္လုပ္ျခင္းသည္ ႏွလံုးက်န္းမာေရးအတြက္ အလြန္ေကာင္းသည္။
ႏွလံုးေလ့က်င့္ခန္းျဖစ္သည္ဆိုကာ ၿမိဳ႕ထဲတြင္ ေတာင္တက္စရာမရိွသျဖင့္
သူ႕မိတ္ေဆြတစ္ဦး ေနထိုင္ေသာ ေလးထပ္မွတိုက္ခန္းသို႔ မၾကာခဏသြားတက္ၿပီး
လည္ပတ္ေလ့ရိွသည္။
ဤမွ် က်န္းမာေရးေကာင္းသူ က်န္းမာေရးႏွင့္အညီ ေနထိုင္ျပဳမူသူ၊ ေသြးတိုး၊
ႏွလံုးေရာဂါဆို ေ၀း။ ေထာင့္စံုမွ အျပစ္ကင္း က်န္းမာသူမွာ တစ္ေန႕တြင္
ေလျဖတ္သြားသည္ဆိုေသာအခါ ၾကားရသူတိုင္း အံ့ၾသသြားၾကပါသည္။ ျဖစ္ရပံုမွာ
ထိုသူသည္ က်န္းလည္းက်န္းမာ၊ ၀မ္းလည္းမွန္သျဖင့္ တစ္ေန႔လွ်င္ (၂)ႀကိမ္
အိမ္သာတက္ေလ့ရိွသည္။ နံနက္ အိမ္ယာထ ေရအ၀ေသာက္ၿပီးသည္ႏွင့္ တစ္ႀကိမ္
အိမ္သာတက္သည္။ ေနာက္ ေန႔လည္ ထမင္းႀကီးစားၿပီး တစ္နာရီခန္႕ၾကာလွ်င္
တစ္ႀကိမ္ အိမ္သာတက္ေလ့ရိွသည္။ ဤသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာၿပီျဖစ္ေသာ
သူ၏အေလ့အက်င့္ပင္ ျဖစ္သည္။ ညစာကိုေတာ့ သူက သိပ္မစားသျဖင့္ ညစာစားၿပီး
၀မ္းသြားေလ့မရိွဟု ဆိုသည္။
ထိုေန႔ ေန႔လည္ႏွစ္နာရီခန္႔က သူသည္ ထံုစံအတိုင္း
ဖတ္စရာစာအုပ္တစ္အုပ္ယူၿပီး အိမ္သာ၀င္သြားသည္။ သူသည္ အိမ္သာတက္ရင္း
စာဖတ္ေလ့ရွိရာ နာရီ၀က္ခန္႔ၾကာတတ္သည္။ အိမ္သူအိမ္သားမ်ားကလည္း
အမႈမဲ့အမွတ္မဲ့ေနရာမွ အိမ္သားတစ္ဦး အိမ္သာသြားခ်င္သျဖင့္
အိမ္သာေရွ႕ေရာက္သြားေသာအခါ တံခါးကပိတ္ေနသည္။ အေတာ္ၾကာၾကာေစာင့္ၿပီး
ေနာက္တစ္ခါ ထပ္သြားေသာအခါမွာလည္း အိမ္သာတံခါးက မဖြင့္ေသးသျဖင့္
အနားကပ္သြားၿပီး တံခါးေခါက္ၾကည့္သည္။ အတြင္းမွ တုန္႔ျပန္သံမၾကားရ။
ေနာက္ထပ္ ခပ္ျပင္းျပင္းေခါက္သည္။ ထိုအခါမွ အတြင္းမွ အသံသဲ့သဲ့ႏွင့္
ညည္းသံလိုလိုၾကားရသည္။
ဤတြင္မွ အိမ္သားမ်ားအားလံုးကိုေခၚၿပီး ေနာက္ဆံုး အိမ္သာတံခါးကို
ဖ်က္ဆီးၿပီး အတြင္းမွ လူကို ဆြဲထုတ္ၾကရသည္။ ေလျဖတ္သြားၿပီး ပါးစပ္မွ
၀ူး၀ါး၀ူး၀ါးႏွင့္ေျပာသည္။ စကားမပီသေတာ့။ က်န္းမာေရးအလြန္ေကာင္းသူျဖစ္၍
သတိေတာ့မလစ္၊ တစ္ကိုယ္လံုး ေအးစက္ေနသည္။ အိမ္သာထဲတြင္ သူလဲေနသည္မွာ
တစ္နာရီခန္႔ၾကာခဲ့ၿပီကိုး။
အားလံုး၀ိုင္းေပြ႕ခ်ီၾကသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္း
အေကာင္းဆံုးေဆး႐ံုႀကီးတစ္ခုသို႔ ပို႔ၾကသည္။ စက္ကိရိယာမ်ား၊
ဓာတ္မွန္မ်ားျဖင့္ ခ်က္ျခင္းအေျဖရွာၾကသည္။ အေျဖမ်ားထြက္လာေသာအခါ
ဘယ္တုန္းကမွ ေသြးတိုးမရွိေသာသူ႔မွာ ႐ုတ္တရက္ေသြးေပါင္တက္ၿပီး ဦးေႏွာက္မွ
ပင္မ ေသြးေၾကာမႀကီးတစ္ခု ေပါက္သြားၿပီဟုဆိုသည္။
ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာမႀကီးတစ္ခု ေပါက္သြားၿပီဆိုသည္ႏွင့္
ေသြးေထာက္ပံ့မႈမရေသာ ဦးေႏွာက္အစိတ္အပိုင္းတစ္ခ်ဳိ႕ ေသသြားခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။
စကားမေျပာႏိုင္၊ မ်က္စိအျမင္ မၾကည္မလင္ ျဖစ္သည္။ တစ္ခါတစ္ရံ
သတိလစ္သြားသည္။ ေဆး႐ံုမွ အထူးၾကပ္မတ္ကုသသည္။ အစာကို ပိုက္မွ သြင္းသည္။
ေပါက္သြားေသာေသြးေၾကာ ပိတ္ေစရန္ ေနာက္ဆံုးေပၚေဆးမ်ားသြင္းၾကသည္။
နဂိုမူလက အလြန္က်န္းမာေရးေကာင္းသူျဖစ္သျဖင့္ ေသရြာျပန္၊ ေဆး႐ံုမွ
တစ္လအၾကာတြင္ ဆင္းခဲ့ႏိုင္ေသာ္လည္း ေလျဖတ္သည့္ခႏၶာကိုယ္တစ္ျခမ္းမွာ
မလႈပ္ႏိုင္၊ ထူေပးမွ ထႏိုင္သည္။ စကားမပီ။ ေျပာတာဘာမွန္းမသိ။
အိပ္ယာထဲမွာပင္ အိုးထိုး၍ ၀မ္းသြားရေတာ့သည္။
ထိုပုဂၢိဳလ္ႀကီးကိုၾကည့္ၿပီး သူ႔အတြက္ေရာ၊ ျပဳစုရသည့္ သူ႔မိသားစုအတြက္ပါ
အလြန္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရပါသည္။ သူသည္ တစ္ခ်ိန္က ကၽြႏ္ုပ္၏ေဆးခန္းသို႔
လာျပဖူးသည္။ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ လက္စြယ္ငုတ္ရာမွ ျပည္တည္ၿပီး
လက္သန္းတစ္ေခ်ာင္းလံုး ေယာင္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
တိုင္းရင္းေဆး၀ါေလးႏွင့္ လက္ဖက္အစို ေရာနယ္ၿပီး အံုေပးလိုက္ရာ
ေနာက္တစ္ရက္တြင္ ေကာင္းသြားေၾကာင္း လာေျပာပါသည္။ အခေၾကးေငြလည္း
မယူလိုက္ပါ။
သူတို႔မိသားစုႏွင့္ ခင္မင္ရင္းစြဲရွိဖူးသျဖင့္ မပင့္မေခၚေသာ္လည္း
သူတို႔အိမ္သြားလည္ၿပီး သူဘာေၾကာင့္ ေလျဖတ္ရသလဲဆိုတာကို ေလ့လာမိသည္။
ဤကဲ့သို႔ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္တဲ့အိုးမွ အက္သြားရသည့္အေၾကာင္းရင္းက ဘာလဲ ....?
သူတို႔အိမ္သို႔ အေခါက္ေခါက္အခါခါ သြားသည္။ သူေလျဖတ္ပံု၊ အိမ္သာထဲမွာ
လဲက်ေနပံုတို႔ကို သိလိုသျဖင့္ သူျဖစ္ခဲ့သည့္ အိမ္သာခန္းအထိ
သြားၾကည့္ပါသည္။ သူတို႔အိမ္မွာ အိမ္သာမွာ ႏွစ္လံုးေတာင္ရွိသည္။ တစ္လံုးက
ဘိုထိုင္၊ တစ္လံုးက ႐ိုး႐ိုးအထိုင္။
သူက ဘိုထိုင္မသြားတတ္။ အားမရသျဖင့္ ႐ိုး႐ိုးအိမ္သာပဲ ထိုင္ေလ့ရွိသည္။
ဤမွာပင္ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္တစ္ခု ေတြ႕ရသည္မွာ သူက အိမ္သာသြားတိုင္း
ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ၿပီး စာဖတ္ေလ့ ရွိျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
စာဖတ္ေကာင္းေနလွ်င္ ၾကာသည့္အခါ ၾကာသြားတတ္ေလသည္။
ကၽြႏ္ုပ္၏လူနာမ်ားထဲတြင္ တစ္ခ်ဳိ႕က အိမ္သာထိုင္လွ်င္
ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္လွ်င္ ေျခႏွစ္ဖက္ က်င္ထံုၿပီး ျပန္အထတြင္
မူးတတ္ေၾကာင္း ေျပာသည္ကို သတိရမိပါသည္။ လူနာေျပာေသာစကားမ်ားသည္
တစ္ခါတစ္ရံ ဆရာမ်ားကို ျပန္၍ပညာေပးတတ္သည္။
ျဖစ္ပံုက ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ေသာအခါ တံေကာက္ေကြးအတြင္းတြင္ရွိေသာ
ေသြးေၾကာအဖြဲ႕ (တံေကာက္ေသြးအိမ္)ကို ပိတ္ထားသကဲ့သို႔ျဖစ္သျဖင့္ -
(၁) ေသြးသည္ ေျခဖ်ားသို႔ဆင္းသြားၿပီး ေသြးျပန္ေၾကာမွ
အေပၚသို႔ျပန္ေပးေသာအခါ တံေကာက္ေကြးတြင္ ပိတ္မိေနသည္။
(၂) ႏွလံုးမွ ေပါင္၊ ေပါင္မွ တံေကာက္၊ တံေကာက္မွဆင္းလာေသာ
ေသြးစီးေၾကာင္းမွာ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ထားသျဖင့္ တံေကာက္တြင္ ပိတ္သြားသည္။
(၃) ပိတ္ေသာေသြးသည္ အထက္သို႕ ျပန္ေဆာင့္သျဖင့္
ေျပာင္းျပန္တြန္္းအားတစ္ခု ႏွလံုးဆီသို႕ ႐ိုက္ခတ္လာသည္။
(၄) ႏွလံုးက ေသြးစီးေၾကာင္း ပိတ္မွန္းသိသျဖင့္ ပိုၫွစ္ေသာအခါ ေသြးေပါင္တတ္လာသည္။
(၅) ေသြးေပါင္တတ္ေသာဒဏ္ကို မခံႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္အတြင္းမွ
ေသြးေၾကာေပါက္သြားေသာအခါ လူသတိလစ္လဲက်ေလသည္။

က်န္းမာေရး မည္သို႔ပင္ ေကာင္းေစကာမူ အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္ေသာအခါ
ေသြးေၾကာမ်ားသည္ မာကၽြတ္ဆက္ၿပီး ဖိအားကို သိပ္မခံႏိုင္ေတာ့ပါ။
ပလပ္စတစ္ပိုက္မ်ား ႏွစ္ၾကာေဟာင္းလာလွ်င္ ကၽြတ္ဆက္ၿပီး ကြဲအပ္သကဲ့သို႔
ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္တို႔သည္ ထိုပုဂၢိဳလ္ႀကီးကဲ့သို႔
က်န္းမာေရးေကာင္းသူပင္ အေနအထိုင္မတတ္လွ်င္ ေလျဖတ္ႏိုင္ေၾကာင္း သတိျပဳစရာ
မွတ္သားစရာ ျဖစ္ေလသည္။ သူျဖစ္စဥ္မွ သတိျပဳစရာအခ်က္မွာ
အိမ္သာၾကာၾကာထိုင္းျခင္းႏွင့္ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ျခင္းေၾကာင့္
တံေကာက္ေသြးအိမ္ေၾကာ ပိတ္ျခင္းျဖစ္ရာ ဘယ္အၾကာင္းေၾကာင့္ႏွင့္မွ်
ၾကာၾကာေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ျခင္း မျပဳမိေအာင္ ေ႐ွာင္ၾကဥ္ၾကရန္ ျဖစ္သည္။
“ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ၾကာလွ်င္ေလျဖတ္ႏိုင္သည္။
ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာ ေပါက္ႏိုင္သည္ဟု အျမဲမွတ္ပါေလ။”



Written by အရွင္ေတဇနိယ(အုတ္ဖို)

ျပန္လည္မွ်ေ၀သူ....။.....။.

ေအာင္ေအာင္(မကစ)

11/3/2012